اسلام آباد – 13 – ڊسمبر (اي پي پي) پاڪس??ان – يورپي يونين گڏيل ڪميشن جو اجلاس 21 نومبر تي اسلام آباد ۾ ٿيو، ڳالهه ٻولهه ۾ تازي سياسي اڳڀرائي جو جائزو ورتو ويو جنهن ۾ پاڪس??ان جي چونڊ عمل (8 فيبروري جي ??ارلياماني چونڊن) ۽ يورپي يونين جي (6 – 9 جون جي ??ورپي پارليامينٽ جي چونڊن ۽ نئين ڪاليج آف ڪمشنرز جي جاري جوڙجڪ) شامل آهن. پرڏيهي آفيس جي ترجمان پاران جاري بيان موجب 14هين پاڪس??ان يورپي يونين جوائنٽ ڪميشن کانپوءِ گڏيل پريس ريليز ۾ چيو ويو آهي ته پاڪس??ان ۽ يورپي يونين پنهنجي تعاون ۽ پائيدار مصروفيت جي اهميت کي تسليم ڪيو خاص طور تي واپار، لڏپلاڻ، انساني حقن، سياسي، اقتصادي ۽ ترقياتي تعاون جهڙن شعبن ۾ گلوبل گيٽ وي حڪمت عملي تي ڌيان ڏنو ويو. ڌرين خوراڪ، توانائي جي تحفظ ۽ موسمياتي تبديلي جي اڀرندڙ چئلينجز تي تعاون جاري رکڻ تي اتفاق ڪيو. پاڪس??ان – يورپي يونين جي جمهوريت، گورننس، قانون جي حڪمراني ۽ انساني حقن تي ذيلي گروپ جو اجلاس پڻ ٿيو. گڏيل ڪميشن کان اڳ 19 نومبر 2024ع تي جمهوريت، گورننس، قانون جي حڪمراني ۽ انساني حقن تي ذيلي گروپ قائم ڪيو ويو هو ۽ ان جي گڏيل صدارت پرڏيهي وزارت ۽ يورپي ايڪسٽرنل ايڪشن سروس جي ??چ ۾ ڪئي وئي هئي. ڌرين پاڪس??ان ۽ يورپي يونين ۾ چونڊن کانپوءِ ٿيندڙ سياسي اڳڀرائي جو جائزو ورتو. انهن چونڊ عمل کي مضبوط بڻائڻ جي ??اءِ مسلسل ڪوششن جي ضرورت تي اتفاق ڪيو. يورپي يونين سياسي تڪثيريت، جمهوري قدرن، آزاد ميڊيا، متحرڪ سول سوسائٽي، عدالتي آزادي ۽ انساني حقن جي عالمي معيارن جي اهميت جو ورجاءُ ڪيو جيڪي جمهوري چونڊن جي ??اءِ اهم حيثيت رکن ٿا. ڌرين عورتن ۽ ٻارن جي حقن، مزدور ۽ ٻاهرئين ملڪ رهندڙن جي حقن سان گڏوگڏ بنيادي آزادين، جهڙوڪ اظهار راءِ جي آزادي ۽ غلط معلومات جي ??ڌندڙ مسئلي سميت سمورن انساني حقن جي تحفظ جي ??اءِ پنهنجي عزم جو ورجاءُ ڪيو. پاڪس??ان پنهنجي سڌاراجاتي ايجنڊا پيش ڪئي جنهن ۾ انساني حقن جي ??ومي ايڪشن پلان جي ??ريم ورڪ، ڪاروبار ۽ انساني حقن تي قومي ايڪشن پلان سان گڏوگڏ جي ايس پي پلس بابت 27 عالمي ڪنوينشنز کي مڪمل لاڳو ڪرڻ جي ??اءِ قدم شامل آهن. پاڪس??ان ۽ يورپي يونين مذهب يا عقيدي جي آزادي ۽ اقليتن ۽ ڪمزور گروهن سان تعلق رکندڙ ماڻهن جي حقن ۽ مسلم مخالف نفرت بابت خدشن تي پڻ خيالن جي ڏي وٺ ڪئي. ڌرين انهن گڏيل خدشن تي ڳالهه ٻولهه جاري رکڻ جي اهميت جو ورجاءُ ڪيو. يورپي يونين موت سزا ??ي خاتمي تي پنهنجي ??وقف جو ورجاءُ ڪيو ۽ رحم جي درخواست جي اصلاحي عمل کي اڳتي وڌائڻ جي ضرورت تي زور ڏنو. گڏيل بيان موجب واپار تي پاڪس??ان – يورپي يونين جي ذيلي گروپ جو اجلاس پڻ گڏيل ڪميشن کان اڳ ٿيو. اهو اجلاس 20 نومبر تي واپار واري وزارت ۽ يورپي ڪميشن جي ڊي جي ??اپار جي ??چ ۾ منعقد ٿيو. گڏيل بيان موجب يورپي يونين پاڪس??ان جو ٻيو سڀ کان وڏو واپاري پارٽنر آهي جنهن جي جنرلائزڊ اسڪيم آف پريفرنسز پلس (جي ايس پي پلس) ج انتظام ٻطرفي واپار جي ??روغ ۾ اهم ڪردار ادا ڪري رهيا آهن، پاڪس??ان – يورپي يونين جي ذيلي گروپ آن ٽريڊ اجلاس دوران مختلف موضوعن تي ڳالهه ٻولهه ٿي. ڌرين هڪ مضبوط گهڻ رخي واپاري نظام جي اهميت کي تسليم ڪيو ۽ (ڊبليو ٽي او)، گهڻ رخي ۽ ٻطرفي سطحن تي تازي اڳڀرائي تي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي. پاڪس??ان ۽ يورپي يونين جي ??طرفي واپاري لاڳاپن تي پڻ تفصيلي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي وئي جنهن ۾ ٻنهي طرفن جي ??اءِ مارڪيٽ تائين پهچ جي چئلينجز سميت ڪيترن ئي موضوعن جو احاطو ڪيو ويو. مخصوص دلچسپي جي ??ين شعبن ۾ جي ايس پي پلس جي ??اڳو تي تعاون نمايان هو. گڏيل بيان موجب ڌرين تسليم ڪيو ته 2014ع ۾ جي ايس پي جو درجو ملڻ کانپوءِ ٻطرفي واپاري لاڳاپن ۾ نمايان اڳڀرائي ٿي آهي. يورپي يونين پاڪس??ان کي يورپي يونين جي ريگيوليٽري فريم ورڪ جي تعميل ۾ سهولت فراهم ڪرڻ جي ??اءِ پنهنجي ايندڙ قانونسازي جي اڳڀرائي بابت معلومات فراهم ڪرڻ جي ??اءِ پرعزم آهي. پاڪس??ان ۽ يورپي يونين پائيدار ترقي ۽ واپاري ترقي کي فروغ ڏيڻ جي ??اءِ مسلسل تعاون جي اهميت جو ورجاءُ ڪيو. گڏيل بيان موجب پاڪس??ان يورپي يونين جي ترقياتي تعاون بابت ذيلي گروپ جو اجلاس پڻ منعقد ٿيو. ترقي جي ذيلي گروپ جو اجلاس 20 نومبر تي اقتصادي معاملن واري وزارت ۽ يورپي ڪميشن جي عالمي حصيداري جي ڊي جي جي ??چ ۾ ٿيو. پاڪس??ان ۽ يورپي يونين جاري گهڻ رخا ساليانا اشارا پروگرام (ايم آءِ پي) تحت اهم ترجيحي شعبن جي ??سلسل هڪ جهڙائي تي اتفاق ڪيو جن ۾ گرين جامع تري، هيومن ڪيپيٽل ۽ گورننس بشمول قانون جي حڪمراني ۽ انساني حق شامل آهن. اهي ترجيحون قومي ترقي جي ايجنڊا ۽ پاڪس??ان حڪومت جي ترقياتي ترجيحن سان چڱي طرح هم آهنگ آهن. ان ڏس ۾ پاڪس??ان ٽيم يورپ جي ??وقف ۾ پاڪس??ان جي ريزيلينٽ بحالي سميت بحالي ۽ نئين سر تعمير جي ??ريم ورڪ جي ??اءِ يورپي يونين جي ??سلسل حمايت جي آجيان ڪئي. يورپي يونين ايم آءِ پي جي ??چولي مدي جائزي کانپوءِ 2025 – 2027ع جي ??دي جي ??اءِ منصوبن جا تفصيل پيش ڪيا ۽ يورپي يونين جي ??اليسي فريم ورڪ ۽ گلوبل گيٽ وي تي اپ ڊيٽ ڪيو ويو. پاڪس??ان سيپٽمبر 2024ع ۾ ٿيندڙ يورپي انويسٽمينٽ بئنڪ جي ??اڪس??ان ۾ تازي دوري کي سا??اهيو ۽ نئين سيڙپڪاري جي ??شاندهي ڪري گلوبل گيٽ وي جي ??ريم ورڪ ۾ مصروفيت کي وڌائڻ جي ??وقعي تي اتفاق ڪيو. يورپي يونين گرين ۽ صاف توانائي جي ترقي جي ??اءِ پاڪس??ان جي ??سلسل حمايت جو اظهار ڪيو. ڌرين علائقائي پروگرامن تي پڻ خيالن جي ڏي وٺ ڪئي ۽ گڏيل دلچسپي جي شعبن ۾ علائقائي تعاون کي مضبوط بڻائڻ جي ??اءِ ان جي اهميت کي تسليم ڪيو. گورننس ۽ قانون جي حڪمراني جي شعبي ۾ ملڪ جي سماجي ۽ اقتصادي ترقي ۾ سول سوسائٽي جي اهم ڪردار سان گڏوگڏ گلوبل گيٽ وي سيڙپڪاري جي ??روغ ۽ سا??گار ماحول جي ??اءِ تعاون (عوامي مالياتي انتظام، قانون جي حڪمراني) تي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي وئي. گڏيل دلچسپي جي ??ين مسئلن جو ذڪر ڪندي گڏيل بيان ۾ وڌيڪ چيو ويو ته پاڪس??ان ۽ يورپي يونين 2019ع ۾ صحيحون ڪيل پاڪس??ان – يورپي يونين اسٽريٽجڪ انگيجمنٽ پلان جي ??اءِ پنهنجي ??ابستگي جو ورجاءُ ڪندي پنج سالن کانپوءِ ان جي ??اڳو جي حالت جو جائزو ورتو. پاڪس??ان ٻطرفي تعاون کي وڌائڻ جي ??اءِ تجويزون پيش ڪيون جن ۾ زراعت، ٽيڪس لڳائڻ ۽ آفتن ??ي خطري ۾ گهٽتائي جي ??اءِ اضافي شعبن ۾ تعاون وڌايو ويو. گڏيل ڪميشن پاڪس??ان – يورپي يونين جي جامع مائيگريشن اينڊ موبلٽي ڊائيلاگ جي ڏس ۾ گڏيل واعدن تي ٿيندڙ اڳڀرائي تي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي. يورپي يونين ڪيترن ئي ڏهاڪن دوران افغان پناهگيرن جي ??يزباني ۾ پاڪس??ان جي ??راخدلي کي سا??اهيو ۽ پاڪس??ان ۾ رهندڙ افغان شهرين جي ??روف آف رجسٽريشن ڪارڊز جو مدو 30 جون 2025ع تائين وڌائڻ جي ??يصلي جي آجيان ڪئي. بيان موجب پاڪس??ان ۽ يورپي يونين دهشتگردي ??ي خاتمي ۽ منشيات ??ي خاتمي سميت سلامتي جي ??عاملن تي علائقائي تعاون جي اهميت کي تسليم ڪيو، پاڪس??ان علائقائي اڳڀرائي بابت ڄمون ۽ ڪشمير ۾ انساني حقن ۽ انساني صورتحال تي پنهنجي گهري ڳڻتي جو اظهار ڪيو. پاڪس??ان غزه ۾ فوري ۽ غيرمشروط جنگبندي ۽ والاريل عرب علائقن ۾ اسرائيلي فوجين جي ??ڪمل انخلا جو پڻ مطالبو ڪيو. يورپي يونين غزه ۾ فوري جنگبندي، سمورن يرغمالين جي غيرمشروط آزادي ۽ انساني امداد تائين فوري ۽ بنا روڪ ٽوڪ جي ??هچ ۽ ورڇ نيز گڏيل قومن جي سلامتي ڪائونسل جي ??رارداد 2735 موجب دشمني جي ??ائيدار خاتمي جي اپيل جو ورجاءُ ڪيو، پاڪس??ان ۽ يورپي يونين عالمي قانون جي اصولن ۽ گڏيل قومن جي چارٽر جو مڪمل احترام ڪندي سمورن تڪرارن جو پرامن حل ڳولڻ جي ضرورت تي زور ڏنو. گڏيل ڪميشن جي گڏيل صدارت اقتصادي معاملن واري سيڪريٽري ڊاڪٽر ڪاظم نياز ۽ ايشيا ۽ پيسفڪ يورپي ايڪسٽرنل ايڪشن سروس واري ڊپٽي مئنيجنگ ڊائريڪٽر پاولا پامپالوني ڪئي. يورپي يونين پاڪس??ان جوائنٽ ڪميشن جو ايندڙ اجلاس 2025ع ۾ برسلز ۾ منقعد ڪرڻ تي اتفاق ڪيو ويو.